Turbosprężarki montuje się w pojazdach, aby zwiększać moc silnika. Kierowcy mają do wyboru dwa warianty tych urządzeń – ze stałą i zmienną geometrią. Częściej spotykana jest pierwsza opcja, jednak turbosprężarki ze zmienną geometrią cieszą się coraz większą popularnością. Na czym polega ich działanie?

 

Skąd wziął się pomysł na zmienną geometrię?

 

Turbosprężarka ma na celu zwiększanie mocy silnika. Pozwala na uzyskanie wyższych osiągów bez konieczności stosowania większych jednostek napędowych. Jednak turbo zaczyna pracować z pełną mocą dopiero po osiągnięciu przez silnik określonych l obrotów, zwykle 1000-1500. Oznacza to, że przy niskich obrotach, spaliny poruszają się na tyle wolno, że nie są w stanie rozpędzić wirnika turbiny do prędkości, która wpłynie na pracę silnika. 

 

To zjawisko zyskało miano „turbodziury” i zdecydowanie nie jest lubiane przez kierowców. Najbardziej widoczne jest podczas szybkiego wciskania pedału gazu. Od otwarcia przepustnicy w wyniku ruchu pedału do znaczącego przyrostu momentu obrotowego mija sporo czasu. Jest to bolączka szczególnie kierowców aut z silnikiem diesla. Aby poprawić komfort kierowania i umożliwić bardziej dynamiczną jazdę, opracowano nowoczesny rodzaj turbosprężarki – ze zmienną geometrią. 

 

Jakie korzyści dla kierowcy niesie takie rozwiązanie? Przede wszystkim pozwala na:

• - poprawę komfortu jazdy,
• - likwidację efektu „turbodziury”,
• - bardziej dynamiczne przyspieszanie,
• - wysoką precyzję pracy silnika.

Warto jednak pamiętać, że tego typu turbosprężarki mogą być bardziej podatne na usterki niż ich odpowiedniki o stałej geometrii. Wszelkie nieprawidłowości wymagają zatem szybciej reakcji i serwisowania. 

 

Czytaj także: Jak działa turbosprężarka?

 

Jak działa turbosprężarka ze zmienną geometrią?

 

Istotą działania turbosprężarki o zmiennej geometrii jest możliwość samoregulacji łopatek. Są one zamontowane na pierścieniu o ruchu kątowym, którym steruje siłownik napędzany siłą spalin z kolektora wydechowego.

 

Gdy silnik pracuje na wolnych obrotach, łopatki ustawiają się w taki sposób, aby maksymalnie zmniejszyć obszar przepływu spalin. To sprawia, że mają one wyższą prędkość i mogą wydajnie napędzać wirnik turbiny. Podczas wzrastania wysokości obrotów silnika, łopatki rozwierają się, umożliwiając spalinom swobodniejszy przepływ. 

 

To sprawia, że działanie turbosprężarki jest wydajniejsze, a przy tym idealnie dopasowuje się ono do danych warunków. Dzięki temu rozwiązaniu udało się wyeliminować zjawisko tak zwanej turbodziury, czyli kierowca może korzystać z pełnej mocy turbodoładowania nawet przy niskich obrotach.

 

Czy turbosprężarki ze zmienną geometrią są awaryjne?

 

Niestety taki rodzaj turbosprężarek nie oznacza wyłącznie korzyści. Zmienna geometria układu uchodzi za czynnik wpływający na jego wyższą awaryjność. Co więcej, do niedawna panowało przekonanie, że w przypadku uszkodzenia tego typu turbiny, nie kwalifikuje się ona do naprawy. Pozostaje jedynie jej wymiana, która nie należy do tanich. Obecnie wielu specjalistów jest zdania, że turbosprężarki ze zmienną geometrią można skutecznie regenerować. Ważne jednak, by takie usługi zlecać wyłącznie w profesjonalnych serwisach. Do naprawy niezbędne są zaawansowane technologicznie urządzenia, które pozwalają na precyzyjną regulację i prawidłowe ustawienie zmiennej geometrii. 

 

Znaczenie ma też sposób eksploatacji pojazdu, dlatego to także od kierowcy zależy, jak długo turbosprężarka będzie pracować bez usterek. Podstawą jest regularne uzupełnianie oleju, przy czym musi być on wysokiej jakości, najlepiej półsyntetyczny. Prawidłowe smarowanie jest niezbędne do tego, by turbina pracowała bez zarzutu. Należy również reagować na wszelkie niepokojące symptomy, takie jak spadek mocy silnika czy nietypowe odgłosy. Choć układ turbo ze zmienną geometrią może znacząco poprawić komfort jazdy, wymaga on nieco więcej troski niż standardowa turbosprężarka.

 

Czytaj także: Objawy uszkodzenia turbosprężarki